Jak wiemy z lekcji języka polskiego, w naszym języku są trzy podstawowe rodzaje gramatyczne w liczbie pojedynczej i dwa w liczbie mnogiej. Rozróżnienie rodzajów w naszym rodzimym języku nie stwarza nam żadnych problemów, nawet jeśli nie mamy świadomości językowej i nie potrafimy podać końcówek do rodzaju męskiego, żeńskiego czy nijakiego. Język polski jest naszym rodzimym językiem i ogromną większość decyzji gramatyczno – językowych podejmujemy w sposób intuicyjny, bo nauczyliśmy się języka naturalnie. W przypadku języka obcego sprawa jest trochę bardziej skomplikowana, bo musimy przyswoić sobie więcej informacji gramatycznych, z których dużą część musimy nauczyć się na pamięć.
Nie jest inaczej w przypadku rodzajów w języku włoskim. Zrządzeniem losu jest to naprawdę proste.
Wyrazy zakończone na -o są rodzaju męskiego, wyrazy zakończone na -a są rodzaju męskiego i to są dwie największe grupy. Następnie mamy wyrazy zakończone na -e, które mogą być zarówno rodzaju męskiego jak i żeńskiego oraz niektóre wyrazy zakończone na -o, które wyjątkowo są żeńskie i na -a, które są męskie.
Po kolei.
Wyrazy zakończone na -o, w ogromnej większości rodzaju męskiego, to np.
cavallo, lavoro, libro, mondo, bambino, tomo, video
Wyrazy zakończone na -a, w ogromnej części rodzaju żeńskiego, to np.
donna, ragazza, casa, gatta, padella, camera
Wyrazy zakończone na -e. Czasem wystarczy spojrzeć na szerszą końcówkę, aby mimo wszystko zidentyfikować rodzaj, np.
-ore: trattore, attore, motore, televisore, sentore to wyrazy rodzaju męskiego
-one: mattone, portone, cartone, salone, boccone to wyrazy rodz. męskiego
-trice: attrice, matrice, asciugatrice, lavatrice są rodzaju żeńskiego
oraz takie, które ze względu na znaczenie zaliczymy do męskich: padre (ojciec), lub żeńskich: madre (matka)
A wyrazy rodzaju męskiego zakończone na -a , to np. poeta, dramma, pigiama.
Wyrazy rodzaju żeńskiego zakończone na – o, to np. metro, foto, biro, moto a wynika to najczęściej z tego, że są to skróty od innych wyrazów, tj. metropolitana, fotografia, motocicletta, które w swojej pełnej wersji są rodzaju żeńskiego.
Przy kwestii rodzajów należy wspomnieć również o rodzajnikach, które w językach słowiańskich nie występują.
Rodzajniki rodzaju męskiego to:
un jest to rodzajnik nieokreślony, którego używamy mówiąc o czymś po raz pierwszy lub jeśli dana rzecz nie jest określona, jedna z wielu, np. un libro, un attore, un lavoro
il, np. il libro, il mondo, il polo, il televisore
l’ który postawimy przed wyrazami rozpoczynającymi się na samogłoskę, np. l’amico, l’attore
lo który postawimy przed wyrazami rozpoczynającymi się na z,gn, ps, pn, x, s+spółgłoska, np. lo zero, lo psicologo, lo pneumatico, lo gnomo, lo xilofono, lo specchio, lo strato
Rodzajniki rodzaju żeńskiego to:
una i un’ są to rodzajniki nieokreślone, których używamy mówiąc o czymś po raz pierwszy lub jeśli dana rzecz nie jest określona, jedna z wielu. Mamy dwie formy gdyż pierwsza una będzie używana przed wyrazami, które zaczynają się na spółgłoskę, a un’ przed wyrazami zaczynającymi się na samogłoskę: una casa, una donna, una ragazza, una vita lub un’amica, un’attrice, un’anima
la to rodzajnik określony występujący przez wyrazami zaczynającymi się na spółgłoski la cucina, la giacca, la sorella, la mamma
l’ postawimy przed wyrazami rodzaju żeńskiego, które zaczynają się na samogłoski: l’amica, l’anima, l’attrice, l’enciclopedia, l’ira, l’ovatta.
Szybko też przedstawimy liczbę mnogą jej końcówki i rodzajniki.
-o przechodzi w -i, libro – libri
-a przechodzi w -e, casa – case
-e przechodzi w -i, molle – molli
rodzajnik il zamieni się w i, il libro – i libri, il mondo – i mondi
rodzajnik lo i l’ w gli, lo gnomo – gli gnomi, lo zero – gli zeri
rodzajnik la i l’ w le, la casa – le case, la sala – le sale, l’amica – le amiche, l’oca – le oche.
Jeśli przypominamy sobie wyrazy, które były innego rodzaju niż ich końcówka, to oto jak zmieniają się ich końcówki, dla rodzaju męskiego, końcówka -a stanie się -i: poeta – poeti a końcówka -o dla rodzaju żeńskiego nie zmieni się. Zmieni się, natomiast, rodzajniki choć te – regularnie.
Są jeszcze wyrazy, które kończą się na spółgłoskę. Są to najczęściej wyrazy uniwersalne, międzynarodowe, więc ich rodzaje łatwo nam odgadnąć a rodzajniki przypisać automatycznie, np.: sport, film, leggins, trench, bestseller, computer, itd.
Na pewno zauważyliście, że podałam masę przykładów a nie tłumaczę znaczenia słów. Otóż uważam, że nie jest to na tym etapie konieczne. Wyrazy te służą nam w celu gramatycznym a nie leksykalnym. Jeśli, ktoś bardzo chce, może sobie sprawdzić znaczenie tych słów w słowniku.
Natomiast, wszystkich zachęcam do wyłuskania słów i dodania tym brakującym ich rodzajników i zamianę na liczbę mnogą. Możecie do tego wykorzystać również przykłady, które pojawiają się w artykule o wymowie.