Prawo do własności jedno z najważniejszych praw człowieka w wolnym świecie. Posiadanie dóbr, praw, opinii, emocji jest ogromnie ważna dla każdego niezależnie od stanu jego konta, zasobów finansowych, wieku czy pochodzenia. Ważne jest umiejętne wyrażanie tego stanu nie tylko w swoim języku, ale i w innych językach, bo stan posiadania, o którym piszę, wychodzi poza granice państw i własnego domu.
Jak skonstruowany jest zaimek dzierżawczy (aggettivo possessivo, czyli przymiotnik dziewżawczy) po włosku? Składa się on z rodzajnika i właściwego zaimka dzierżawczego. Rodzajnik odnosi się do rodzaju posiadanego przedmiotu/uczucia/osoby, itp. a zaimek dzierżawczy do osoby posiadającej, uzgodniony co do rodzaju z posiadaną rzeczą.
Mój dom to la (bo ‘dom’ w języku włoskim jest rodzaju żeńskiego) mia (dalej uzgadniamy do rodzaju żeńskiego zaimek) casa
Moja praca to il (bo ‘praca’ w języku włoskim jest rodzaju męskiego) mio (-o to końcówka męska) lavoro
Mechanizm już znacie. Teraz podam schemat wszystkich osób i rodzajów w liczbie pojedynczej i mnogiej
(io) il mio/la mia (tu) il tuo/la tua (lui – lei) il suo/la sua
i miei/le mie i tuoi/le tue i suoi/le sue
(noi) il nostro/la nostra (voi) il vostro/la vostra (loro) il loro/la loro
i nostri/le nostre i vostri/le vostre i loro/le loro
Nie zapominajcie o formie grzecznościowej, którą w języku pisanym zapiszemy wielką literą il Suo/la Sua i Suoi/le Sue il Loro/la Loro i Loro/le Loro
Rodzajniki w przypadku zaimków dzierżawczych będą tylko te podstawowe dla rodzaju, czyli il, la, i oraz le (odpadają wszelakie wariacje lo, gli, l’).
Oto kilka przykładów dla rozgrzewki:
mój ogród – il mio giardino
jego list – la sua lettera
ich wakacje – le loro vacanze
nasze egzaminy – i nostri esami
wasza sprawa – il vostro affare
Natomiast jeśli ktoś zapyta “czyje to jest?” np. komórka
Di chi è il cellulare? odpowiemy tylko – Mio. I to jest tylko pronome possessivo. Bez rodzajnika z przodu. Proste, prawda?
Hmmm, nie tak od razu! Mamy jeszcze kwestię użycia zaimków dzierżawczych przy określaniu pokrewieństwa.
Nie dajemy rodzajnika przed zaimek dzierżawczy, gdy nazwa jest w liczbie pojedynczej i w swojej formie podstawowej. Co to oznacza? to znaczy, że pomijamy go, gdy mówimy: moja matka, jej ojciec, wasz dziadek.
mia madre, suo padre, vostro nonno.
Tak, postawimy rodzajnik przed zaimek dzierżawczy, gdy wyraz jest w liczbie mnogiej lub/i zdrobniałej. Jakiś przykład? Już się robi: moja mama, twoja babunia, nasi wujkowie, jego bracia.
la mia mamma, la tua nonnina, i nostri zii, i suoi fratelli.
Często usłyszy się ‘mia mamma’, ‘mio papà’, ale pamiętajcie, że to błąd!
Tak, postawimy rodzajnik zawsze w zaimku dzierżawczym l o r o, czyli: ich matka, ich ojciec, ich ciotki, ich kuzyni.
la loro madre, il loro padre, le loro zie, i loro cugini.
A na koniec kilka kompletnych zdań z zaimkami dzierżawczymi:
Moja zupa jest gorąca. – La mia zuppa è bollente.
Za rogiem znajduje się sklep jego dziadków. – Dietro angolo si trova il negozio dei suoi nonni.
Nasze mieszkanie jest na sprzedaż. – Il nostro appartamento è in vendita.
Mój mąż jest na delegacji. – Mio marito in viaggio di lavoro.
Wasi synowie są dorośli. – I vostri figli sono adulti.
i tak dalej, i tak dalej…..
Jako ćwiczenie spróbujcie nazwać przedmioty ze swojej torebki, te ustawione na biurku w pracy i Waszą rodzinę (zaadaptujcie do własnych przypadków).