Podróżowanie ze smakiem, tu podwójny sens nie jest przypadkowy. Podczas gdy Włochy zawsze były ulubionym celem turystów z całego świata dzięki swoim historycznym i artystycznym zakątkom, to turystyka winiarska i kulinarna jest odkryciem ostatnich lat. Celem tej nowej serii, którą z ogromną przyjemnością otwieram tym artykułem, jest przedstawienie włoskich regionów z nowej perspektywy, gdzie stymulacja zmysłów jest zintegrowana z wyjątkową i niepowtarzalną ofertą, wieńczącą smak jako centralny element tej przyjemnej podróży.
Muzea smaku oraz szlaki win i smaków
Wkraczamy na terytorium, którego nawet włoskie firmy turystyczne nie znają zbyt dobrze; wiele można się w tej kwestii nauczyć od Francji, Stanów Zjednoczonych czy Kanady. Jednak fakt, że jesteśmy już w punkcie, w którym możemy je w zadowalający sposób wykorzystać i zaprezentować obecne sukcesy regionów, dobrze wróży.
Na wstępie należy zaznaczyć, że turystyka kulinarna i winiarska wciąż się rozwija. Nie jest ona jednorodna w całych Włoszech – to dowód na to, że mówimy o nowej dziedzinie, która nie jest jeszcze dobrze poznana. Wyraźna jest przewaga rozwoju tego typu turystyki wśród dużych regionów produkcyjnych środkowo-północnych Włoch, takich jak Lombardia, Piemont, Wenecja Euganejska, Emilia-Romania, Toskania i Lacjum, które charakteryzują się wysoką zdolnością do otwierania przedsiębiorstw turystycznych. Fakt ten stawia je wśród najbardziej konkurencyjnych i o równie wysokim potencjale wzrostu przedsiębiorczości.
Lombardia
Lombardia jest jednym z pierwszych regionów, które podniosły i zrealizowały ideę Strade del Vino (szlaków winnych). Cel tego przedsięwzięcia wydaje się prosty i autentyczny: wzmocnienie i promocja typowych i wysokiej jakości produktów winiarskich i gastronomicznych osadzonych w tradycji terytorialnej, jak również zintegrowany rozwój turystyczny regionu oraz tworzenie nowych miejsc pracy.
W regionie Lombardia powstało 12 Szlaków, z czego 8 to Trasy Winiarskie. O oferowaną jakość, jednolitość i szkolenie zaangażowanych operatorów dba Federacja Regionalna. Należy słusznie podkreślić, że członkostwo w Federacji wiąże się z zachowaniem standardów jakości i zachowaniem własnej tradycyjnej specyfiki, która stanowi sedno inicjatywy. Do organizacji przystąpiło już 190 winnic i 150 lokalnych producentów, a po drodze można spotkać 208 gospodarstw agroturystycznych i 50 hoteli, gotowych zaoferować różne poziomy zakwaterowania dostosowane do gustów turystów.
Aby dotrzeć na miejsce, podróżni są dobrze prowadzeni przez rozległy, precyzyjny i jednolity system znaków drogowych, który obejmuje 1500 km i prowadzi przez 124 gminy w Lombardii, gdzie można odwiedzić winnice, gospodarstwa rolne, agroturystyki, piwnice win, zajazdy i, wspomniane już, obiekty noclegowe.
Każda trasa gwarantuje zintegrowane doświadczenie zmysłowe dzięki zasobom krajobrazowym, miejscom sztuki, zabytkom, pałacom, kościołom i muzeom kultury popularnej w otoczeniu niepowtarzalnych lombardzkich smaków.
Założę się, że Twoja ciekawość odkrycia certyfikowanych tras wzrosła na tyle, że nie możesz się doczekać konkretów, więc nie przedłużajmy i przejdźmy do prezentacji poszczególnych tras ze szczególnym uwzględnieniem kalendarza wydarzeń gastronomicznych i produktów tego rodzaju, które są również poszukiwane jako pamiątki, pozwalające zachować kawałek odwiedzanego terytorium i cieszyć się nim w domu.
Szlak winiarski Valtelliny
Początek długo oczekiwanego szlaku kulinarnego i wina znajduje się w Valtellinie i obejmuje trasę o długości 67 km, którą można łatwo pokonać samochodem, ale jeśli jest to pożądane, również rowerem lub pieszo między Ardenno i Tirano. Turyści mogą zanurzyć się w krajobrazach niekończących się winnic, spacerując lub słuchając opowieści o lokalnej produkcji, bezpośrednio od ludzi, którzy robią to z pasją, troską i szacunkiem dla ziemi. Nigdy nie zabraknie degustacji lokalnych win, które zachęcą do chwil relaksu i poznawania kultury zarówno samodzielnie, jak i poprzez degustację tradycyjnych potraw. Od tysięcy lat wspaniały klimat Alp Valtelliny wpływa na smak słynnego Nebbiolo, które miejscowi czule nazywają Chiavennasca i oferują cztery warianty tego trunku: Alpi Retiche IGT, Rosso di Valtellina DOC, Valtellina Superiore DOCG i Sforzato di Valtellina DOCG.
Kalendarz imprez
Jeśli potrzebujesz specjalnej okazji, aby spróbować wina Valtellina, to na tym obszarze odbywa się szereg róznych wydarzeń od czerwca do listopada:
Mangiar per Vigne – Całe terytorium: wyjątkowy lunch na świeżym powietrzu w otoczeniu tarasów winnic i w towarzystwie producentów wina Slow Box restauratorów należących do Szlaku (czerwiec)
Ciapel d’oro – Castione Andevenno: konkurs win (początek lipca)
Sagra del Pizzocchero – Teglio: festiwal odbywa się w malowniczym lesie sosnowym w Teglio (ostatnia niedziela lipca)
Calici di stelle (Kielichy gwiazd) – Sondrio: wydarzenie enologiczne, w którym uczestniczą wszystkie winnice Valtelliny, odbywające się w charkterystycznej, historycznej dzielnicy przy ulicy Scarpatetti (sierpień)
Sagra dei Crotti – Chiavenna: święto typowych crotti (typowe tawerny) z Valchiavenna (wrzesień)
Grappolo d’oro – Chiuro: degustacje wina z przewodnikiem, stanowisko degustacyjne podczas imprezy poświęconej winu z debatami naukowo-technicznymi (wrzesień)
Mostra del bitto – Morbegno: jest to kermesse producentów sera i produktów lokalnych, zakończone przyznaniem Bitto d’annata, najbardziej prestiżowego sera alpejskiego (październik)
Morbegno in cantina – Morbegno: degustacje dla publiczności ponad trzydziestu winnic z Morbegno win DOCG i DOC oraz typowych produktów. Impreza organizowana jest we współpracy z włoskim stowarzyszeniem sommelierów Sondrio (październik)
Święto jabłek i winogron – Villa di Tirano (koniec października)
Szlak wina Valtellina – Sondrio: zawody w biegu z przyczepą dla 2500 zawodników z 20 narodowości wśród rzędów i piwnic Valtelliny (listopad)
Typowe przysmaki
Będąc w Valtellinie nie sposób nie skosztować, wśród produktów lokalnych: Bresaola della Valtellina IGP (wędlina), bitto DOP (ser), Valtellina Casera DOP, Jabłka z Valtelliny IGP, miód, Violino di Capra (Skrzypce Kozie) – rodzaj mięsa, nalewki, leśne owoce, kasztany; wśród win Sforzato di Valtellina DOCG, Valtellina Superiore DOCG, Maroggia/Sassella/Grumello/Inferno/Valgella, Rosso di Valtellina DOC Terrazze Retiche di Sondrio IGT, Alpi Retiche IGT; typowe potrawy: pizzoccheri della Valtellina, sciatt (smażone plackinadziewane serem), polenta taragna, placek gryczany, bisciola.
Możliwości zakwaterowania
Trasa winiarska Valtelliny zaprasza na nocelgi do gospodarstw agroturystycznych z zakwaterowaniem, pensjonatów oraz hoteli 3- i 4-gwiazdkowe.
Więcej informacji i rezerwacje na stronie www.stradadelvinovaltellina.it.
Szlak kulinarny Dolin Varese
Składa się z trasy o długości 150 km i obejmuje 56 gmin ze 125 członkami. Przecina następujące terytoria: Valceresio, Valcuvia, Valganna, Valmarchirolo i Valli del Luinese, czyli cały łańcuch górski prowincji Varese.
Synkretyczne doświadczenie, łączy malownicze piękno krajobrazu, dolin i Alp, które majestatycznie otaczają terytorium z dziedzictwem architektonicznym małych miasteczek. Zachęcające są historyczne wioski nad jeziorami, ich porty wodne i przystanie, znajdujące się w Laveno Mombello, Luino, Maccagno, Gavirate, Lavena Ponte Tresa, Porto Valtravaglia i inne; jadąc dalej w głąb lądu, należy zatrzymać się w malowanej wiosce Arcumeggia lub zobaczyć fortyfikacje Torre Imperiale di Maccagno, Rocca di Angera. Przy drodze wyróżnia się również park Campo dei Fiori, fortyfikacje Linii Cadorna; ponad to Maglio di Ghirla, Mulini di Piero w Curiglia, które powstały jako osady hydrauliczne dzięki obecności wody w okolicy; wille szlacheckie, takie jak Villa della Porta Bozzolo w Casalzuigno; muzea, np.: Międzynarodowe Muzeum Wzornictwa Ceramicznego w Laveno Mombello, Muzeum Foriano Bodini w Gemonio; oraz ogromna liczba sanktuariów, oratoriów i kościołów, takich jak Pieve di Arcisate, Badia di San Gemolo.
TrasaDolin Varese posiada odcinek przeznaczony do jazdy rowerem. Godny polecenia jest również widok na wszystkie jeziora prowincji, na które można wjechać kolejką linową Sasso del Ferro w Laveno, lub widok na wyjątkową miejscowość Val Veddasca, do której prowadzi kolejka Monteviasco. Obecnie Szlak oferuje trzy trasy krajobrazowe, kulturowe i gastronomiczne oraz winiarskie w rejonie dolin Varese.
Proponowane wydarzenia
Targi szparagów odbywają się w Cantello w maju. “Lokalny jarmark szparagów” obejmuje różne pokazy i stoiska prezentujące lokalne produkty.
Natomiast na początku czerwca gminy dolin Verbano organizują festiwal tradycji ludowych rolno-leśno-pasterskich i kulinarnych dolin Varese, znany jako Corni e Pecc (www.corniepecc.it).
Dwa spotkania w lipcu. Pierwsze w Arcisate z Targami Rolnymi, podczas których odbywa się wystawa rynkowa, można uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych i pokazach.
Drugi to Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny organizowany przez grupę Tencitt (https://www.tencittcunardo.com/) i składa się z pokazów i wystaw stoisk z żywnością.
Wreszcie w październiku w Agrze odbywa się Festiwal Dyni i Kasztanobranie, w ramach którego odbywają się zbiory kasztanów, degustacje potraw z dyni oraz liczne stoiska gastronomiczne i rzemieślnicze.
Lokalne przysmaki
Wśród produktów lokalnych nie można pominąć: Formagella del Luinese DOP, Miód Varese DOP, Salami przedalpejskie, Salami kozie, Violino di capra, Capretto z gęstego mleka, San Carlin, Ser kozi (Caprino) o koagulacji mlecznej, Ser mieszany, ricotta (twaróg słony). Ciekawe są również dania: Pancotto, Kasztany z mlekiem, Pieczone koźlę, polenta concia, polenta rustida, gotowane mięso, duszona koza i dzik, bruscitt (gulasz z grubo mielonego mięsa), gulasz concia, filety z okonia smażone na maśle, Brutti e Buoni (ciasteczka).
Możliwość zakwaterowania
Noclegi n a Szlakuoferują agroturystyki z kwaterami oraz hotele trzy- i czterogwiazdkowe.
Więcej informacji na stronie www.stradasaporivallivaresine.it.
Trasa Winiarska Valcalepio i Smaków bergamaskich
Około 100 km terytorium, 94 gminy i 220 współpracowników. Tak w skrócie można opisać Szlak Wina i Smaków Valcalepio w rejonie Bergamo. Ale dla tych, którzy nie chcą zatrzymać się przy syntezie, spieszę dodać, że Valcalepio znajduje się na orograficznym prawym brzegu rzeki Oglio i zajmuje wzgórza we wschodniej części prowincji Bergamo. Wino Valcalepio ma znacznie bardziej rozległe terytorium, zaczyna się od jeziora Iseo i sięga aż do jeziora Como. Przecina pas ziemi o długości około 60 km i głębokości 5-6 km – mówimy zatem o ostatnich odrostach Prealp Orobijskich. Pod względem geologicznym proponuje się podział na dwie strefy, w zależności od cech zawartych w glebie: pierwsza z glebą gliniasto-wapienną, która zajmuje pagórkowaty pas od wschodu Bergamo do jeziora Iseo, druga z glebą krzemionkową i łupkowo-gliniastą. Wino z tego obszaru uprawiane jest na różnych wysokościach, szczytowo na 600 m n.p.m., w winnicach zajmujących 300 hektarów. Wspomniana trasa podzielona jest na trzy szlaki. Pierwsza, prowadząca do opactwa San Egidio w Sotto il Monte San Giovanni XXIII, opactwa Pontida i Kościoła Św. Tomé w Almenno San Salvatore, która rozpoczyna się od zjazdu z autostrady Capriate San Gervasio i kończy się w Bergamo. Nosi ona nazwę I Conventi (Klasztory). Druga trasa, znana jako Cuore dell Valcalepio (Serce Valcalepio), zaczyna się w Bergamo i kończy w Grumello del Monte. Do zwiedzenia są: miasto Bergamo, opactwo San Paolo d’Argon, kaplica Santa Barbara, zawierająca freski Lorenzo Lotto, w Villa Suardi w Trescore Balneario, liczne zamki należące do rodziny Bartolomeo Colleoni. Trzecia i ostatnia trasa nosi nazwę Il Lago (Jezioro), zaczyna się od zjazdu z autostrady w Grumello del Monte, dociera aż do jeziora Iseo w Sarnico, dotykając XV-wiecznego Castel Dei Conti w Castelli Calepio.
Kalendarz imprez
Majowe Serendipity Wines odbywa się w Bergamo.
W czerwcu, na całym terytorium, odbywa się degustacja wina Bere Bergamo.
We wrześniu Stati Generali del Turismo Enogastronomico (Państwa Generalne Turystyki Winiarskiej i Kulinarnej) zapraszają na całe terytorium Szlaku.
W trzecią niedzielę września, października i listopada, winnice otwierają się podczas zbioru winogron, pod hasłem Andar per Vigne.
W październiku ostatnie wydarzenie, tym razem powrót do Bergamo na Emozioni dal Mondo (Emocje ze świata): Merlot i Cabernet razem, czyli Międzynarodowe Konkursy Win, Oliwa z Oliwek z pierwszego tłoczenia Laghi Lombardi DOP, Branzi, Caprini della bergamasca, Formagelle, Strachitunt DOP, Formai de Mut dell’alta Valle Brembana, Cotechino della bergamasca, Salame della bergamasca, Farina per polenta, Miód bergamaski, piwo bergamaskie; lokalne potrawy: Casonsei alla bergamasca, Scarpinocc di Parre (świeży makaron nadziewany), Polenta della bergamasca z duszonym mięsem i królikiem, Noseicć, Oselì scpacć, Polenta i słodkie osei, Torta Donizetti, Torta di Treviglio; i oczywiście wina: Moscato di Scanzo DOCG, Valcalepio DOC Rosso/Rosso/Riserva/Bianco/Moscato Passito, Torre dei Colleoni DOC, Bergamasca IGT.
Produkty i potrawy lokalne
Bogactwo lokalnych produktów, takich jak: Gorgonzola DOP, Grana Padano DOP, Provolone Valpadana DOP, Quartirolo Lombardo DOP, Salva Cremasco DOP, Taleggio DOP.
Noclegi
Na całej trasie znajdują się różnej jakości zakwaterowania: agroturystyka z noclegiem, pensjonaty, B&B, hotele 3- i 4-gwiazdkowe, historyczne rezydencje, relais.
Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.stradadelvalcalepio.com.
Tekst powstał na podstawie broszury Region Lombardia, którą można znaleźć na stronie: https://www.buonalombardia.regione.lombardia.it/wps/portal/site/buonalombardia/vini/strade-dei-vini-e-dei-sapori. Zdjęcie użyte do baneru pochodzi z tego samego źródła.
One thought on “Podróżowanie ze smakiem, Szlaki winiarskie i kulinarne we Włoszech – Lombardia 1/4”